İhracat yapan firmalar için ithal edilen ham maddelerin veya ara malların gümrük vergisi ödenmeden temin edilmesini sağlayan bir sistem bulunmaktadır. Bu sistem, Dahilde İşleme Rejimi (DİR) olarak adlandırılmakta ve bu rejimden yararlanılabilmesi için Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) alınması gerekmektedir. Bu belge, firmaların ihracata yönelik üretimlerini teşvik etmek ve dış ticaret dengesini olumlu yönde desteklemek amacıyla düzenlenmektedir.
DİİB’in Sağladığı Avantajlar Nelerdir?
Bu belgeye sahip olan firmalar, ithal ettikleri girdiler için çeşitli vergi muafiyetlerinden yararlanmaktadır. Gümrük vergisi, KDV ve ÖTV gibi mali yüklerden muaf tutulmakta ve işletmelerin üretim maliyetleri önemli ölçüde azalmaktadır. Ayrıca, belirli süreler içinde ihracat gerçekleştirilmesi halinde herhangi bir ek yükümlülükle karşılaşılmamaktadır.
DİİB sayesinde;
- İthal edilen ham maddeler ve ara mallar için vergi avantajı sağlanmaktadır.
- Üretim maliyetleri düşürülerek uluslararası rekabet gücü artırılmaktadır.
- İhracat süreçleri hızlandırılmakta ve bürokratik engeller minimuma indirilmektedir.
- İhracat yapan firmalar için teşvik edici bir mekanizma sunulmaktadır.
Kimler Dahilde İşleme İzin Belgesi Alabilir?
Bu belgeyi alabilmek için belirli kriterlerin karşılanması gerekmektedir. Genel olarak ihracat yapan üreticiler ve ihracata yönelik üretim gerçekleştiren firmalar bu sistemden yararlanabilmektedir.
Aşağıdaki işletmeler, DİİB başvurusunda bulunabilmektedir:
- İhracat yapmayı planlayan sanayi firmaları
- Türkiye’de üretim yapan ve ihracata yönelik mal tedarik eden firmalar
- Serbest bölgelerde faaliyet gösteren işletmeler
- Sözleşmeli üreticiler ve fason üretim yapan firmalar
DİİB Başvuru Süreci Nasıl İşler?
Dahilde İşleme İzin Belgesi almak isteyen firmalar, belirli bir prosedürü takip etmek zorundadır. Başvuru süreci belirli aşamalardan oluşmakta ve başvuru sırasında belirli belgelerin sunulması gerekmektedir.
Başvurunun tamamlanması için aşağıdaki adımlar izlenmelidir:
- Gerekli belgelerin hazırlanması: Şirket bilgileri, faaliyet alanı, ihracat planları gibi belgelerin eksiksiz şekilde hazırlanması gerekmektedir.
- Başvurunun ilgili kuruma yapılması: DİİB başvuruları Ticaret Bakanlığı’na elektronik ortamda sunulmaktadır.
- Başvurunun değerlendirilmesi: Başvuru dosyası incelenmekte ve eksiklikler varsa tamamlanması talep edilmektedir.
- Belgenin onaylanması: Tüm şartlar sağlandığında, Dahilde İşleme İzin Belgesi düzenlenmektedir.
Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında İzin Alınan Ürünler
Belirli sektörlerde faaliyet gösteren firmalar, bu rejim kapsamında farklı ürünler için izin alabilmektedir. Dahilde İşleme Rejimi ile vergi muafiyeti sağlanan bazı ürünler şunlardır:
- Kimyasal maddeler ve petrokimya ürünleri
- Otomotiv ve yan sanayi parçaları
- Gıda işleme sanayisine yönelik ham maddeler
- Tekstil ve hazır giyim üretiminde kullanılan malzemeler
- Elektronik ve bilişim teknolojisi bileşenleri
Bu ürünlerin ithalatı belirli taahhütler karşılığında yapılmakta ve ihracat taahhüdü yerine getirildiğinde herhangi bir cezai işlem uygulanmamaktadır.
DİİB Başvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Başvurunun geçerli olabilmesi için bazı belgelerin eksiksiz şekilde sunulması gerekmektedir.
Gerekli belgeler şunlardır:
- Şirketin ticaret sicil gazetesi
- Vergi levhası
- İmza sirküleri
- İthal edilecek ürünlerin listesini içeren beyanname
- Üretim tesisine ilişkin bilgiler
- İhracat taahhüdünü gösteren dokümanlar
Bu belgeler tamamlandıktan sonra başvuru süreci başlatılabilmektedir.
Dahilde İşleme İzin Belgesi Başvurusu Nereye Yapılır?
DİİB başvuruları, Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülmekte olup, Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) üzerinden gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Başvurular, eksiksiz belgelerle birlikte online sistem üzerinden yapılmakta ve değerlendirme sürecine alınmaktadır.
DİİB Kapsamında Vergi Muafiyetleri
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında alınan izinle birlikte çeşitli vergi muafiyetlerinden yararlanılmaktadır. Bu muafiyetler şunlardır:
- Gümrük vergisi muafiyeti: İthal edilen hammaddelerden alınan gümrük vergisi kaldırılmaktadır.
- KDV istisnası: KDV yükümlülüğü olmadan ithalat gerçekleştirilmesi sağlanmaktadır.
- ÖTV muafiyeti: Özel tüketim vergisi muafiyeti sunularak maliyetlerin düşürülmesi sağlanmaktadır.
Dahilde İşleme İzin Belgesi Süresi ve Geçerliliği
DİİB’in geçerlilik süresi genellikle 6 ay ile 24 ay arasında değişmektedir. Ancak, özel durumlarda süre uzatımı talep edilebilmekte ve ilgili kurum tarafından ek süre sağlanabilmektedir. Süre dolmadan önce ihracat taahhüdünün yerine getirilmesi gerekmektedir.
DİİB Kapsamında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Belge alındıktan sonra belirli yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, belge iptal edilebilmekte ve firmalar cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilmektedir.
Dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Belirlenen sürede ihracat taahhüdünün yerine getirilmesi
- Kullanılan ürünlerin belirlenen amaçlar doğrultusunda kullanılması
- Gerekli raporlamaların zamanında yapılması
Dahilde İşleme İzin Belgesi, ihracat yapan firmalar için büyük avantajlar sağlamakta ve doğru şekilde kullanıldığında maliyetleri ciddi oranda azaltmaktadır. Bu belgeye sahip olmak isteyen firmaların başvuru sürecini dikkatli yönetmesi ve mevzuata uygun hareket etmesi büyük önem taşımaktadır.